Κινητό Τηλέφωνο: Μέσο Επικοινωνίας ή Εξάρτησης;
Το κινητό τηλέφωνο έχει μετατραπεί σε αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας μικρών και μεγάλων. Η χρήση της κινητής τηλεφωνίας ξεκινάει για λόγους ασφάλειας και επικοινωνίας αλλά έχει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα.
Τι λένε οι αριθμοί
Οι αριθμοί δείχνουν πως 25% των παιδιών ηλικίας 8 έως 9 ετών χρησιμοποιούν κινητό τηλέφωνο. Το ποσοστό αυτό ανέρχεται στο 75% για παιδιά ηλικίας έως 12 ετών. 8 στα 10 παιδιά έχουν κινητό στο Γυμνάσιο και το 54% των μαθητών έχει το κινητό μαζί του στο σχολείο. Οι μαθητές χρησιμοποιούν το κινητό κυρίως για να ανταλλάσουν μηνύματα, να επικοινωνούν και να κατεβάζουν τραγούδια, παιχνίδια ή άλλες εφαρμογές από το Διαδίκτυο. Στην εφηβεία, το κινητό είναι ο πιο διαδεδομένος τρόπος επικοινωνίας, και ταυτόχρονα αποτελεί και ‘’status symbol’’με αποτέλεσμα οι νέοι να ξοδεύουν σημαντικό μέρος από το διαθέσιμό εισόδημά τους σε προϊόντα που αφορούν το κινητό τους τηλέφωνο.
Χρειάζεται ένα παιδί κινητό τηλέφωνο;
Οι γονείς βλέπουν στο κινητό ένα μέσο με το οποίο μπορούν να είναι σε επαφή άρα και πιθανά να ελέγχουν το παιδί τους κατά την διάρκεια που αυτό βρίσκεται εκτός σπιτιού.
Τα παιδιά βλέπουν το κινητό τηλέφωνο περισσότερο σαν αξεσουάρ, και σαν μέσο γρήγορης και άμεσης επικοινωνίας με τους φίλους τους. Ταυτόχρονα είναι για τα παιδιά μια συσκευή η οποία τους δίνει την δυνατότητα να ακούνε μουσική να έχουν φωτογραφική μηχανή και πολλές φορές να σερφάρουν και στο ιντερνέτ.
Αυτές οι διαφορές είναι που δημιουργούν και τις αντιθέσεις των θετικών και των αρνητικών επιπτώσεων των κινητών.
Γιατί να αγοράσω κινητό στο παιδί μου;
Οι περισσότεροι γονείς λοιπόν, αποφασίζουν να αγοράσουν στο παιδί τους κινητό τηλέφωνο για να μπορούν να επικοινωνήσουν μαζί του ανά πάσα στιγμή. Όπου κι αν βρίσκονται, έχουν τη δυνατότητα να μιλήσουν μαζί του και να μάθουν τι κάνει. Επίσης, το παιδί τους θα μπορέσει να τους βρει άμεσα σε περίπτωση ανάγκης. Αυτή είναι μια μεγάλη αίσθηση ασφάλειας για ένα γονιό στις μέρες μας!
Τι θα πρέπει να έχουν ΄΄κατά νου΄΄ οι γονείς;
- Το κινητό δεν είναι μέσο ελέγχου: Είναι σημαντικό το παιδί να μην αισθάνεται ότι οι γονείς, μέσω του κινητού, είναι συνέχεια μαζί του και εισβάλλουν στο χώρο του. Κάτι τέτοιο θα εμποδίσει την ανάπτυξη της αυτονομίας και της εμπιστοσύνης στον εαυτό του.
- Το κινητό δεν είναι υποκατάστατο της παρουσίας των γονιών:Όσο συχνή και να είναι η επικοινωνία μέσω τηλεφώνου, τίποτα δεν μπορεί να αντικαταστήσει την φροντίδα και το ενδιαφέρον που οι γονείς δείχνουν στα παιδιά τους με το να είναι δίπλα τους.
- Πώς να το χρησιμοποιεί σωστά: Αφού πάρουν το κινητό, καλό είναι οι γονείς να συζητήσουν μαζί του για το πώς μπορούν να χρησιμοποιούν το κινητό με τρόπο ασφαλή για τα ίδια καθώς και για τις συνέπειες που έχει η αλόγιστη χρήση του. Για παράδειγμα, πρέπει να εξηγήσουν στο παιδί τους ότι καλό είναι να μη μοιράζει τον αριθμό του τηλεφώνου του απερίσκεπτα.
- Όρια: Ένας τρόπος να οριοθετήσουμε τη χρήση του κινητού τηλεφώνου είναι να συμφωνήσουμε με το παιδί να πληρώνει το ίδιο από το χαρτζιλίκι του τις κάρτες ή τους λογαριασμούς για το κινητό του τηλέφωνο. Με αυτό τον τρόπο μαθαίνουμε στο παιδί να αναλαμβάνει την ευθύνη των επιλογών του και το βοηθάμε να καταλάβει ότι η αλόγιστη χρήση του θα του στερήσει άλλα πράγματα. Ακόμη ένας τρόπος να βάλουμε όρια στη χρήση του κινητού είναι να ορίσουμε κανόνες (π.χ. Ότι το κινητό θα είναι απενεργοποιημένο τη νύχτα και κατά τη διάρκεια των μαθημάτων). Αν οι κανόνες αυτοί δεν τηρούνται θα πρέπει να υπάρχουν συνέπειες, π.χ. Στέρηση του κινητού για κάποιο χρονικό διάστημα. Και φυσικά, θα πρέπει οι γονείς να εφαρμόζουν τους κανόνες αυτούς με συνέπεια και σταθερότητα.
Μηδενίζει τις αποστάσεις. Ή μήπως το αντίθετο;
Η επικοινωνία μέσω τηλεφώνου και γραπτών μηνυμάτων αποτελεί τον πιο διαδεδομένο τρόπο επικοινωνίας σε παιδιά και εφήβους. Η οθόνη του τηλεφώνου δημιουργεί μία πλασματική αίσθηση ασφάλειας, που επιτρέπει στους εφήβους να εκφράζονται πιο εύκολα. Μέσα από αυτή, τα νέα παιδιά επικοινωνούν, διαπραγματεύονται, εκφράζουν τη φιλία τους, το ενδιαφέρον τους, τα συναισθήματά τους γενικά. Την ίδια στιγμή όμως αυτή η ίδια οθόνη τους αποξενώνει. Γιατί οι τηλεφωνικές συνομιλίες ή τα μηνύματα δεν υποκαθιστούν ούτε στο ελάχιστο την πραγματική επαφή πρόσωπο με πρόσωπο. Γιατί εκεί μέσα δεν χωράνε η οπτική επαφή, η γλώσσα του σώματος, τα συναισθήματα που διακινούνται όταν ερχόμαστε σε επαφή με κάποιον. Μέσα από την υπερβολική χρήση του κινητού τηλεφώνου, οι ανήλικοι εθίζονται σε μια «τεχνητή» επαφή με τους συνομηλίκους τους, που οδηγεί σε όλο και μεγαλύτερη αίσθηση μοναξιάς. Καλό είναι οι γονείς να προτρέπουν τα παιδιά τους να έρχονται σε πραγματική επαφή με τους ανθρώπους που θέλουν στη ζωή τους.
Όταν η χρήση γίνεται…εξάρτηση
Στις μέρες μας πολύς λόγος γίνεται για νέες κατηγορίες ψυχοπαθολογίας παιδιών και εφήβων που σχετίζονται με τη χρήση της νέας τεχνολογίας. Η «εξάρτηση από τα κινητά» ανήκει στην κατηγορία των «εξαρτήσεων συμπεριφοράς», όπως γενικά αποκαλείται ο εθισμός σε συγκεκριμένες δραστηριότητες, όπως το Διαδίκτυο ή το φαγητό, που ενεργοποιούν συναισθήματα όπως η χαρά ή η ευφορία. Τα συναισθήματα αυτά συνδέονται άμεσα με τη συγκεκριμένη συμπεριφορά, στη συγκεκριμένη περίπτωση με τη χρήση του κινητού, και ο χρήστης επιδιώκει συνεχώς να ασχολείται μ’ αυτό. Το πρόβλημα εντείνεται όταν το άτομο επικεντρώνει και κατευθύνει μεγάλο μέρος της συνολικής του ενέργειας, προσοχής και σκέψης στο κινητό. Η εξάρτηση από το κινητό τηλέφωνο έχει ως συνέπεια μια σοβαρή σε πολλές περιπτώσεις δυσλειτουργία του νευρικού συστήματος, με τη μορφή ανησυχίας, νευρικότητας, έλλειψης αυτοπεποίθησης, διαταραχής του ύπνου ή όρεξης κ.ά. Στις περιπτώσεις αυτές, οι γονείς θα πρέπει να απευθυνθούν σε κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας.
Τα Παιδιά σήμερα
Οι νέες τεχνολογίες έχουν διευκολύνει τη ζωή του σύγχρονου ανθρώπου σε μεγάλο βαθμό. Αυτή είναι μία πραγματικότητα που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε. Αυτό που οι γονείς αξίζει να προσέξουν είναι τα παιδιά τους να χρησιμοποιούν το κινητό τηλέφωνο με ασφάλεια και να μάθουν στα παιδιά τους ότι το κινητό είναι ένα ακόμη μέσο επικοινωνίας, που όμως με τίποτα δεν υποκαθιστά την ανθρώπινη επαφή.
