Πως θα Καταλάβετε πως ένα Παιδί Είναι Ντροπαλό
Όλα τα παιδιά περνούν τη φάση «της ντροπής»… Άλλα σε μεγάλο βαθμό και άλλα σε μικρότερο. Είναι κάτι απόλυτα φυσιολογικό για το οποίο οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν, χωρίς όμως να ανησυχούν για την συγκεκριμένη συμπεριφορά.
Πως θα καταλάβετε πως ένα παιδί είναι ντροπαλό;
• Αποφεύγει τα άλλα παιδιά
• Είναι προσκολλημένο και εξαρτάται απόλυτα από τους γονείς, νιώθει νευρικό και αγχωμένο όταν είναι μακριά από το σπίτι
• Αρνείται να συμμετάσχει σε ομαδικές δραστηριότητες
Γιατί δεν πρέπει ένα παιδί να είναι ντροπαλό;
Πρέπει να το βοηθήσετε να το ξεπεράσει. Τα ντροπαλά παιδιά δεν αποκτούν τις ίδιες εμπειρίες με τα υπόλοιπα και δεν παίρνουν τα απαραίτητα «κοινωνικά ρίσκα» με αποτέλεσμα να μην έχουν αυτοπεποίθηση στις κοινωνικές περιστάσεις. Το να μην μπορούν να γίνουν μέλη μιας ομάδας και να κάνουν καινούριους φίλους θα τους κυνηγάει μια ζωή. Και τελικά… ο πόνος από την κοινωνική απόρριψη θα εγκατασταθεί μέσα τους μια και καλή.
Ποιος φταίει τελικά;
Καλό είναι να έχετε κατά νου, ότι η διαπαιδαγώγησή σας δεν είναι αυτή που οδήγησε το παιδί σε αυτήν τη συμπεριφορά. Κατά πάσα πιθανότητα το παιδί σας γεννήθηκε με μια πιο ντροπαλή ιδιοσυγκρασία. Ο γενετικός του κώδικας είναι αυτός που το ωθεί να είναι πιο ευαίσθητο και αγχώδες κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες. Ο φόβος που δείχνει το παιδί σας στις κοινωνικές συναναστροφές είναι αληθινός. Οι κοινωνικές συναναστροφές στις οποίες δεν είναι συνηθισμένο και δεν του αρέσουν διεγείρουν το νευρικό του σύστημα και του προκαλούν εσωτερική αναταραχή, από αύξηση των καρδιακών παλμών, μέχρι ιδρωμένες παλάμες και χλώμιασμα. Δεν είναι ότι το μυαλό του ντροπαλού παιδιού διαφέρει σε δομή από το μυαλό των άλλων παιδιών, απλά συγκεκριμένα μέρη του εγκεφάλου είναι πιο ευαίσθητα.
Τι περνά από το χέρι σας;
Είναι πολλοί οι τρόποι που μπορείτε να βοηθήσετε ένα ντροπαλό παιδί. Σίγουρα χρειάζεται υπομονή και θέληση.
- Συζητήστε μαζί του. Εξηγήστε του με απλά και κατανοητά λόγια ότι και σ’ εσάς έχει τύχει κάποια στιγμή να αισθανθείτε ντροπή κι ότι γνωρίζετε πώς είναι να συναναστρέφεται κανείς ανθρώπους που δεν γνωρίζει ή, γενικότερα, να αντιμετωπίζει μια πρωτόγνωρη κατάσταση. Προτρέψτε το να σας πει πώς αισθάνεται, τι το ενοχλεί, ποιες καταστάσεις το κάνουν να είναι αμήχανο. Αυτή η εξωτερίκευση των συναισθημάτων του θα σας δώσει υλικό για συζήτηση και την ευκαιρία να ανακαλύψετε τις βαθύτερες ανησυχίες του και σε ποια σημεία χρειάζεται τη βοήθειά σας.
- Μην χρησιμοποιείται το χαρακτηρισμό «ντροπαλό» σαν να πρόκειται για κάτι κακό, δηλαδή σαν να το κατηγορείτε γι’ αυτό, καθώς και εκφράσεις του τύπου «είσαι πια μεγάλος και δεν πρέπει να ντρέπεσαι». Το μόνο αποτέλεσμα που μπορεί να έχουν είναι να κάνουν το παιδί να νιώσει ακόμα πιο άσχημα και να του δημιουργήσουν περισσότερο άγχος.
- Δώστε του χρόνο και κίνητρα. Η αλλαγή ή η βελτίωση της ντροπαλής συμπεριφοράς δεν γίνεται από τη μια στιγμή στην άλλη. Όσο περνάει ο χρόνος, με τις εμπειρίες που αποκτά καθημερινά και την επαφή με τους συνομηλίκους του αλλά και τη δική σας ενθάρρυνση θα αρχίσει σιγά σιγά να νιώθει πιο άνετα.
- Φροντίστε να έχει επαφές με άλλα παιδιά. Γράψτε το στον παιδικό σταθμό, καλέστε τους φίλους του από το πάρκο στο σπίτι σας, για να μπορεί να παίξει μαζί τους σε οικείο περιβάλλον.
- Δώστε το καλό παράδειγμα. Χαιρετώντας εσείς με ενθουσιασμό, καλωσορίζοντας με θερμή υποδοχή φίλους ή συγγενείς κι εξηγώντας στο μικρό ποιοι είναι, ότι είναι πρόσωπα που αγαπάτε και σας αγαπούν, θα δεχτεί ευκολότερα την παρουσία τους. Αργά ή γρήγορα θα μιμηθεί αυθόρμητα τη συμπεριφορά σας.
Πότε χρειάζεται η βοήθεια ενός ειδικού;
Παρόλο που η ντροπή είναι χαρακτηριστικό που συναντάται συχνά στην παιδική ηλικία, κάποια παιδιά είναι ένα επίπεδο πιο πάνω από τα φυσιολογικά όρια. Όλο και μεγαλύτερο ποσοστό μικρών παιδιών υποφέρουν από κρίσεις άγχους, και παιδιά τα οποία έχουν σοβαρότερο πρόβλημα με την ντροπή από το συνηθισμένο τείνουν να εμφανίζουν κατάθλιψη στην ενήλικη ζωή τους καθώς και μεγαλύτερες πιθανότητες για κοινωνική φοβία. Αν το παιδί εμφανίζει ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω χαρακτηριστικά καλό θα ήταν να συμβουλευτείτε έναν ειδικό:
• Το παιδί βιώνει συγκεκριμένους και επίμονους φόβους στις κοινωνικές του συναναστροφές στις οποίες κυριαρχεί η ντροπή και η απόρριψη και συχνά προσπαθεί να αποφύγει τις κοινωνικές επαφές με κάθε κόστος (παριστάνει ότι είναι άρρωστο ή αρνείται πεισματικά να συμμετάσχει σε οποιαδήποτε ομαδική δραστηριότητα κλπ).
• Το παιδί εμφανίζει ψυχοσωματικές αντιδράσεις σε κοινωνικές καταστάσεις που νιώθει ότι το δυσκολεύουν όπως: δυσκολεύεται να αναπνεύσει, δεν μπορεί να μιλήσει, νιώθει ναυτία ή κάνει εμετό, κλαίει ακατάπαυστα με λυγμούς, και σε παιδιά μικρότερης ηλικίας (2-3 ετών) εμφανίζονται κλάματα, τρέμουλο ή άρνηση να κινηθούν από τη θέση τους.
• Το παιδί προσχολικής ηλικίας δεν γνωρίζει ότι οι φόβοι του είναι υπερβολικοί, παράλογοι και αφύσικοι, γι’ αυτό θα πρέπει να αποφασίσετε εσείς αν οι ανησυχίες του είναι υπερβολικές ή όχι.
